Opowieści Andrzejkowe

Czy zastanawialiście jak nazywają się Andrzejki na przykład po Niemiecku? - Andreasnacht (Noc Andrzeja). Nieco inaczej przyjęło się w Austrii - Andreasgebet - Modlitwa Andrzeja. Nazwa ta jest nieco zaskakująca, gdy odkrywamy iż w niektórych częściach Austrii, młode dziewczyny odprawiają specyficzną odmianę modlitwy św. Andrzeja. Wpierw piją wino i odczyniają czar właśnie pod nazwą Andreasgebet, nago kopiąc w siennik. Ma to na celu przyciągnięcie przyszłego małżonka. Jedna z wymienionych czynności przyciągnęłaby zapewne niejednego. Zabawa ta jednak nie nadaje się chyba na typową Andrzejkową imprezę (szczególnie z powodu potencjalnych trudności ze zdobyciem sienników, w niektórych rejonach kraju).

Czeszki i Słowaczki stosują bardziej klasyczną odmianę Andrzejkowego wróżenia, za pomocą imion zapisanych na karteczkach oraz Hałusek - ziemniaczanych kluseczek przyrządzanych z ziemniaków, mąki i soli, które Słowacy uważają za swoją potrawę narodową (nazywając je haluški). Karteczki wtykane sa w Hałuski, które ugotowane wypływają na powierzchnię. Ta, która wypłynęła pierwsza, zawiera upragnione imię.

Rumunki wkładają przed snem 41 ziaren przenicy pod poduszkę i jeśli przyśni im się wówczas, że ktoś usiłuje ukraść te ziarna, w następującym roku wyjdzie za mąż. Innym zwyczajem, u nas nie praktykowanym, jest zapalenie świeczki Wielkanocnej i przespacerowanie się z nią do fontanny o północy. Gdy woda jest dobrze oświetlona, proszą one świętego Andrzeja o ukazanie im oblicza swojego przyszłego męża.

Jeśli któraś z czytelniczek posiada świeczkę z Wielkanocnego stołu oraz przydomową fontannę, prosimy o zdanie relacji ze skuteczności tej wróżby. Może się okazać, że metoda ta warta jest praktykowania.

Białorusini z kolei mówią Андреевден ale to tylko jako ciekawostka językowa ;). Zostawmy także w gronie ciekawostek białoruskie sadzenie konopii wieczorem w samotności na polu przez dziewczynę. Białoruskie dziewczyny podczas wysiewania odmawiały taką modlitwę "Światy Andrieju, ja konopli sieju, daj mnie znać, z kim budu wiek karatać". Do tego momentu jest wszystko w porządku, lecz po wykonaniu tej czynności należało jej położyć się z kamieniem pod głową i wyczekać, aż we śnie ukaże się wyłaniający się z dojrzałych konopii kochanka. No nie - spanie na polu, z kamieniem pod głową - nie polecamy ;>

Ciekawostki Andrzejkowe

• Święty Andrzej jest patronem Szkocji, i tamże 30 listopada, czyli dzień świętego Andrzeja jest świętem narodowym (w odróżnieniu od przyjętego w Polsce zwyczaju, obchodzenia Andrzejek w "wigilię" św. Andrzeja, czyli 29 listopada).
• Wywodzące się ze Szkocji zwyczaje świętowania tzw. Andrzejek rozpowszechnione są w całej Europie i w większości mają one związek z tradycyjnymi przesądami oraz wróżbami o tematyce matrymonialnej.
• Wróżby Andrzejkowe przeznaczone były głównie dla dziewcząt (odpowiednikiem dla chłopców, były Katarzynki), choć od jakiegoś czasu przyjęło się, że w wieczór 29 listopada wróżą wszyscy).
• Istnieje wiele wróżb Andrzejkowych. Dziewczęta, aby dowiedzieć sie czy dane im będzie wyjść wkrótce za mąż, rzucają butem w drzwi. Jeśli czubek buta skierowany będzie do wyjścia, oznacza to, że stanie się to szybko.
[ http://andrzejki.blogspot.com ]
• Aby rozjaśnić nieco sytuację swojej przyszłości, dziewczyna powinna obrać jabłko nożem, tak aby obierana skórka była jak najdłuższa, bez jej przerywania. Następnie, taką obierkę rzuca się przez ramię, do tyłu. Kształt w jaki się ułoży stanowi podpowiedź co do pierwszej litery przyszłego narzeczonego.
• Najpopularniejszą wróżbą Andrzejkową w Polsce jest lanie wosku przez dziurkę w kluczu do zimnej wody. Uzyskany w ten sposób kształt, rzucając cień z płomienia świecy na ścianę, daje pole do popisu naszej wyobraźni.
• Drugim, obowiązkowym w Polsce elementem zabawy Andrzejkowej jest wróżenie przy pomocy butów. Buty uczestników zabawy ustawiane są w rządku, jeden za drugim, od początku pomieszczenia, w kierunku drzwi (gdy zabraknie butów, bierze się te z tyłu). Właścicielka i właściciel buta, który pierwszy przekroczy próg, jest oczywiście predestynowany do zamążpójścia lub ożenku.
• Aby ożywić imprezę Andrzejkową, często organizuje się zabawę w kotyliony. Przygotowane powinny zostać ozdoby, które można przypiąć sobie do ubrania. Kotyliony powinny być łatwo rozróżnialne (przy pomocy różnokolorowych wstążek, lub innych ozdób) i występować w parach. Każdy kotylion musi mieć swóją parę: dla chłopca i dziewczyny. Rozlosowujemy następnie ozdoby pomiędzy uczestników zabawy, których zadaniem będzie odnalezienie się i zatańczenie pierwszego tańca podczas Andrzejkowego wieczoru. Być może ten taniec będzie tylko początkiem...
• Zwyczaje Andrzejkowe mają także swój wymiar komercyjny, wyznaczając datę graniczną dla okresu przedświątecznego. Istnieje przesąd, iż sklepy, które przystrajają swoje witryny w bożonarodzeniowe przybrania, przed datą 30 listopada, nie będą miały w nadchodzącym roku dużej pomyślności na rynku, a być może nawet splajtują ;).